Seksologu kosovar: Edhe puthjet e seksi oral paraqesin rrezik të infektimit nga Lija e Majmunit

Me shpërfaqjen e Lisë së Majmunit, Ministria e Shëndetësisë ka këshilluar “kufizimin e numrit të partnerëve seksual”. Këtë thirrje po e përshëndet seksologu kosovar, Hajrullah Fejza.

Fejza në prononcim për Gazetën Insajderi tha se kjo është një thirrje e drejtë.

“Një thirrje e drejtë e në kuptim të zvogëlimit të mundësisë së infektimit”, tha ai.

Seksologu thotë së duhet të ketë kujdes të shtuar por assesi abstenim nga aktiviteti seksual.

Sipas tij mundësia e të infektuarit gjatë procesit të seksit është e lartë, duke përfshirë edhe puthjet e seksin oral.

“Duke pasur parasysh shifrat, studiuesit besojnë se virusi mund të përhapet përmes kontakteve sociale, aktivitetit seksual dhe kontaktit intim lëkurë me lëkurë”, ka thënë Fejza për Insajderin.

“Aktualisht po bëhen hulumtime për të parë nëse virusi mund të transmetohet edhe përmes spermës ose lëngjeve vaginale, por është e mundur që kontakti lëkurë me lëkurë mund të jetë i mjaftueshëm për të shkaktuar infeksion”, u shpreh ai.

“Meqenëse seksi kërkon kontakt të ngushtë, intim, person me person, është e mundur të infektohen nga lija e majmunit gjatë pjesëmarrjes në seks. Kjo përfshin puthjen dhe seksin oral”, thekson seksologu.

Të shumta ishin raportimet se ky lloj infeksioni paraqitet më së shumit tek homoseksualët, gjegjësisht përmes marrëdhënies imtime mashkull me mashkull.

Edhe për këtë çështje seksologu Fejza dha sqarimin e tij.

“Studimet shkencore kanë gjetur se shumica e rasteve të infeksionit me Linë e Majmunit në Mbretërinë e Bashkuar, janë paraqitur kryesisht te meshkujt që bëjnë seks me meshkuj (MSM)”, deklaroi ai.

Por sipas seksologut jo vetëm homoseksualët por çdokush mund të infektohet nga kjo li.

“Duke pasur parasysh rrezikun e stigmës dhe përkeqësimit të diskriminimit, është e rëndësishme të pranohet se kjo është shpërthimi i parë i përhapur i lisë së majmunëve kryesisht në këtë popullacion por duhet potencuar gjithashtu se çdokush mund të sëmuret nga lija e majmunëve, jo vetëm MSM”, tha Fejza.

Seksologu dha edhe disa këshilla se si duhet të ruhemi në mënyrë që të mos prekemi nga kjo sëmundje.

“Masat e kontrollit në këtë rast kanë të bëjnë me shtim të kujdesit në përzgjidhje të partnerit duke i njohur simptomat dhe shenjat e sëmundjes me qëllim të shmangies së aktivitetit seksual me partnerë potencialisht të infektuar dhe me partnerë të ri e të dyshimtë. Kjo në asnjë mënyrë nuk nënkupton abstenim nga aktiviteti seksual por vetëm shtim të kujdesit”, tha ai.

Deri tani në Kosovë nuk ka asnjë rast të konfirmuar nga Lija e Majmunit. Teksa sa i përket furnizimit me vaksina për një sëmundje të tillë, IKSHP njoftoi se vaksina ende nuk është e disponueshme për distribuim dhe ekziston në botë vetëm vaksina kundër Variola Vera.

Ministria e Shëndetësisë është kujdesur që t’i mbajë informuar qytetarët për këtë sëmundje, duke dhënë disa këshilla:

• Lija e majmunëve shkaktohet nga virusi i lisë së majmunëve, anëtar i gjinisë Orthopoxvirus në familjen Poxviridae;

• Lija e majmunëve është sëmundje zoonotike virale që shfaqet kryesisht në zonat tropikale të pyjeve të Afrikës Qendrore dhe Perëndimore dhe herë pas here eksportohet në rajone të tjera;

• Lija e majmunëve zakonisht shfaqet klinikisht me ethe, skuqje dhe ënjtje të nyjeve limfatike dhe mund të çojë në sërë komplikimesh mjekësore;

• Lija e majmunëve është zakonisht sëmundje me simptoma të kufizuara që zgjasin nga 2 deri në 4 javë. Mund të ndodhin raste të rënda. Kohët e fundit, raporti i fatalitetit të rasteve ka qenë rreth 3-6%;

• Lija e majmunit transmetohet te njerëzit nëpërmjet kontaktit të ngushtë me person ose kafshë të infektuar, ose me material të kontaminuar me virusin;

• Virusi i lisë së majmunit transmetohet nga një person te tjetri nëpërmjet kontaktit të ngushtë me lezione, lëngje trupore, pika të frymëmarrjes dhe materiale të kontaminuara si shtrati;

• Paraqitja klinike e lisë së majmunëve i ngjan asaj të lisë, një infeksion i lidhur me ortopoksvirusin i cili u shpall i çrrënjosur në mbarë botën në vitin 1980. Lija e majmunëve është më pak ngjitëse se lija dhe shkakton sëmundje më pak të rënda;

• Vaksinat e përdorura gjatë programit të çrrënjosjes së lisë ofruan gjithashtu mbrojtje kundër lisë së majmunëve. Janë zhvilluar vaksina më të reja nga të cilat njëra është miratuar për parandalimin e lisë së majmunëve;

• Një agjent antiviral i zhvilluar për trajtimin e lisë është licencuar gjithashtu për trajtimin e lisë së majmunëve.

Ndërkohë, Organizata Botërore e Shëndetësisë do të mbledhë përsëri komitetin e saj të ekspertëve të lisë së majmunëve sot për të vendosur nëse përhapja aktuale përbën një emergjencë shëndetësore globale, alarmi më i lartë që mund shpallet.

Një takim i dytë i komitetit të urgjencës të OBSH-së për virusin do të mbahet për të shqyrtuar provat mbi situatën në përkeqësim, me afro 14,000 raste të raportuara nga më shumë se 70 vende.

OBSH vendos sot nëse lija e majmunëve përbën një emergjencë globale
Një rritje e infeksioneve nga lija e majmunëve është raportuar që nga fillimi i majit jashtë vendeve të Afrikës Perëndimore dhe Qendrore, ku sëmundja ka qenë prej kohësh endemike.

Më 23 qershor, OBSH mblodhi një komitet urgjent ekspertësh për të vendosur nëse lija e majmunëve përbën një të ashtuquajtur Emergjencë të Shëndetit Publik të Shqetësimit Ndërkombëtar (PHEIC) – niveli më i lartë i alarmit të agjencisë shëndetësore të OKB-së.