“Kredi pa kamatë”, kështu funksionon “kredia hallall” në KosovëI

Në Kosovë janë dy institucione financiare që aplikojnë rregullat islame të bankimit, mirëpo nga hulumtimi del se ka paqartësi rreth funksionimit të tyre; mungon baza ligjore e mjaftueshme dhe nuk dihet shumë sesi realizojnë fitim pa e përdorur interesin.

“Kredi pa kamatë”, kjo është motoja e disa prej institucioneve mikrofinanciare në Kosovë që përdorin rregullat islame të bankimit. “Start” është njëra nga to dhe është e pranishme në sektorin mikrofinanciar që nga viti 2002. Lëshon kredi si të gjithë konkurrentët tjerë, por ndryshe nga ta ajo nuk aplikon kamatë për klientët e saj.

Në Kosovë janë vetëm dy institucione financiare që e aplikojnë këtë model, por shumë pak dihet për mënyrën e funksionimit të tyre. Buletini Ekonomik ka hulumtuar rreth funksionimit të këtyre institucioneve, mënyrën se si fitojnë, dhe se a janë të licencuara sipas ligjit.

Nga hulumtimi del se ka paqartësi rreth funksionimit të tyre; mungon baza ligjore e mjaftueshme dhe nuk dihet shumë sesi realizojnë fitim pa e përdorur interesin.

Në punën e tyre këto institucione zbatojnë rregullat islame dhe nuk aplikojnë fare kamatë për klientët e tyre. Për të fituar para pa përdorimin e interesit, ato përdorin ‘sisteme të pjesëmarrjes’ përmes ekuitetit. Pjesëmarrja përmes ekuitetit nënkupton që nëse një institucion i tillë i huazon para një biznesi, atëherë ky biznes do ta paguajë kredinë pa kamatë, por është i detyruar që një pjesë të fitimit t’ia jap institucionit. Në qoftë se biznesi dështon ose nuk realizon ndonjë fitim, atëherë as institucioni, i cili ka dhënë kredinë nuk përfiton.

“Start” dhe “Timi Invest” janë dy nga institucionet që funksionojnë në Kosovë me këto rregulla. Të dyja janë të licencuara nga Banka Qendrore e Kosovës (BQK). Ndërsa në sektorin bankar ende nuk ka një të tillë të licencuar.

“Start” kishte filluar së funksionuari që nga viti 2002, në fillimet e saj vetëm si OJQ, por më pas edhe si e licencuar nga BQK-ja, si institucion mikrofinanciar.

Sipas zyrtarit të Start-it, Vehbi Zeqirit, qëllimi i themelimit të këtij institucioni ka qenë përkrahja financiare për familjet në nevojë, me synimin e largimit të nevojës për ndihma humanitare prej tyre, por të hyrat të mund t’i sigurojnë nga aktivitetet e tyre biznesore.

Start-i tani ofron dy lloje kredish financiare për qytetarët, e para është hua bamirëse me të vetmen kosto shumën prej 60 eurosh në emër të taksës administrative, e që sipas Start-it, shumica e këtyre llojeve të kredive jepen në shumën rreth 1 mijë e 500 euro. Ndërkaq, pakoja e dytë financiare është edhe financimi i shit-blerjes ku Start-i financon mallin të cilin klienti e zgjedhë vet.